Buitenplaats Rhenendael – Rhenen

Nieuwe daktuin en energiebesparende installaties voor centraal voorzieningengebouw

Aan de rand van Veenendaal bevindt zich sinds 1999 Buitenplaats Rhenendael: een gebied van 8 hectare met 4 appartementengebouwen, 30 patiowoningen en veel groen eromheen. In opdracht van SBBR, de beheerstichting van de buitenplaats, begeleidde MD2A twintig jaar later de vernieuwing van de daktuin én de installaties van het centrale voorzieningengebouw.

De aanloop
Buitenplaats Rhenendael werd aan het eind van vorige eeuw gerealiseerd naar een ontwerp van MD2A. In het hart van de buitenplaats bevindt zich het deels verzonken voorzieningengebouw Tapis Vert. Het gebouw biedt de bewoners van Rhenendael onder meer een zwembad, fitnessruimte, bibliotheek, recreatiezaal, keuken en vergaderruimtes en vanuit de appartementen een mooi uitzicht op een groen dak.

Beheerstichting SBBR, verantwoordelijk voor het beheer van het voorzieningengebouw en de gehele buitenruimte van Rhenendael, zette in 2019 zowel de vernieuwing van de daktuin als de energiebesparing op de agenda. Voor het project zocht de stichting een externe partij die de coördinatie tussen de verschillende adviseurs en leveranciers op zich kon nemen. De zoektocht leidde snel naar MD2A. Peter Beaart, bestuurslid van SBBR: “MD2A had alles hier ontworpen. Dus ze kenden het gebouw, de constructies en de installaties op hun duimpje. En in de verkennende gesprekken klikte het gewoon.”

opdracht: Stichting Buitenplaats Rhenendael Beheer
ontwerp: MD2A, meer dan alleen architectuur
installatieconcept: Visietech Advies
constructie pergola: L. P. van Ommeren
realisatie installaties: Cevesin
realisatie daktuin: Van Dijk Groenvoorzieningen

De uitdagingen
Samenwerkingspartners | Bij dit project koos MD2A bewust voor adviesbureaus waarmee eerder succesvol was samengewerkt. Voor het ontwerp van de daktuin waren dat de  landschapsarchitecten Schokland & Water en later Xi-ontwerp (Rhenen), voor de installaties Visietech (Almskerk). Bij de uitvoering waren ook diverse bedrijven betrokken, zoals Van Dijk Groenvoorzieningen, Sustain Now (zonnepanelen) en Cevesin (installaties). Beaart: “Het proces verliep heel soepel. We waren wel steeds betrokken, maar we hadden er niet veel omkijken naar.”

Draagvlak creëren | Zodra de eerste ontwerpvarianten gereed waren, organiseerde SBRB samen met MD2A en de adviseurs een bewonersbijeenkomst voor alle bewoners van de 164 woningen. Op basis van de presentaties konden de bewoners hun voorkeuren aangeven. “Bijvoorbeeld over het type zonnepaneel, of over de vraag om al of niet een wandelpad op de daktuin te handhaven,” vertelt Beaart. “Die bijeenkomst hielp om draagvlak voor het plan te krijgen. Aan het eind van de avond werd het gehele plan met de begroting goedgekeurd.”

“Het proces verliep heel soepel. We waren wel steeds betrokken, maar we hadden er niet veel omkijken naar.”

MD2A | Buitenplaats Rhenendael, Rhenen
MD2A | Buitenplaats Rhenendael, Rhenen

Opgaven combineren | Omdat de daktuin in de praktijk weinig door de bewoners werd gebruikt, bevatte het nieuwe ontwerp een strook van circa 100 zonnepanelen in het midden van het dak, met natuurlijk ogende plantenstroken eromheen. Ook werd de oude dak-pergola ontmanteld en bij de vijver opnieuw en gewijzigd opgebouwd. “Zo sloegen we drie vliegen in één klap,” zegt Beaart. “Een mooie daktuin om op uit te kijken, forse energiebesparing én een goede nieuwe ontmoetingsplek bij de vijver.”

Gebruikersvriendelijke logistiek | Het afvoeren van de oude planten, grond en grind van de ruim 250 m2 grote daktuin was een hoofdstuk apart – het voorzieningengebouw heeft een centrale positie op het terrein van Rhenendael. MD2A koos ervoor het restmateriaal op te slaan op de grote parkeerplaats verderop. “Een prima oplossing,” zegt Beaart. “Zo waren de huizen en appartementen steeds toegankelijk voor de bewoners en bleef het terrein er een beetje netjes uitzien.”

“We sloegen drie vliegen in één klap: een mooie daktuin om op uit te kijken, forse energiebesparing én een goede nieuwe ontmoetingsplek bij de vijver.”

Het resultaat
Als opdrachtgever kijkt SBBR tevreden terug op het proces. Beaart: “MD2A was een gemakkelijk aanspreekpunt. Goed benaderbaar en bereikbaar. En als we een vraag hadden, werd die snel beantwoord. We zijn echt ontzorgd. En ons stroomverbruik, vooral van het zwembad, is fors omlaag gegaan.” Vanuit de bewoners van Rhenendael klinken inmiddels ook veel positieve geluiden over de daktuin. “De golvende stroken met verschillende plantensoorten komen om beurten in bloei. Het verandert steeds. Een mooi uitzicht vanuit onze appartementen.”